तुम्हाला माहीत आहेत का वातीचे विविध प्रकार कोणते व त्यांचा वापर !

तुम्हाला माहीत आहेत का वातीचे विविध प्रकार कोणते व त्यांचा वापर !] हिंदू धर्मात रुईच्या वातींना अत्यंत महत्त्व आहे आणि त्यांचा उपयोग विविध धार्मिक आणि सांस्कृतिक प्रथा आणि विधीमध्ये केला जातो. काही प्रमुख उपयोग खालीलप्रमाणे आहेत:रुईच्या वातींचा उपयोग हिंदू धर्मातील दिव्यत्व, आशीर्वाद, आणि प्रार्थना यांसाठी महत्त्वपूर्ण मानला जातो. या वातींमुळे धार्मिक वातावरण तयार होते आणि देवतेच्या प्रति श्रद्धा आणि मान व्यक्त केला जातो.

  1. मंदिरांमध्ये पूजेसाठी:
    • वापर: मंदिरांमध्ये विविध देवतेंच्या पूजेसाठी रुईच्या वातींना तेल किंवा घीमध्ये बुडवून दिव्यांमध्ये वापरले जाते. या वातींचा उपयोग दीप आरतीत केला जातो, ज्यामुळे देवतेला मान, आशीर्वाद आणि प्रकाश अर्पित केला जातो.
  2. घरगुती पूजेमध्ये:
    • वापर: घरगुती पूजा आणि आरतीसाठी रुईच्या वाती वापरल्या जातात. विशेषत: दीक्षा, व्रत, आणि धार्मिक उत्सवांमध्ये घरात दिवा लावला जातो. या दिव्यात तेल, घी किंवा साखर तेलाचा वापर करून रुईच्या वाती पेटवली जातात.
  3. दिवाळी आणि इतर सणांमध्ये:
    • वापर: दिवाळीच्या सणासाठी रुईच्या वातींना विशेष महत्त्व आहे. विविध प्रकारचे दीप, चिराग आणि दिवे लावले जातात. या दिव्यांमध्ये रुईच्या वाती वापरल्या जातात जेणेकरून घरात प्रकाश आणला जातो आणि अंधकार दूर होतो.
  4. धार्मिक विधी आणि संस्कारांमध्ये:
    • वापर: जसे की नामकरण संस्कार, यज्ञ, विवाह, आणि इतर धार्मिक संस्कारांमध्ये, रुईच्या वातींचा वापर केले जातो. यज्ञ आणि अनुष्ठानांमध्ये दिव्यांचा उपयोग धार्मिक वातावरण तयार करण्यासाठी आणि देवतेला आभार व्यक्त करण्यासाठी केला जातो.
  5. धार्मिक पूजा सामग्री म्हणून:
    • वापर: रुईच्या वातींचा उपयोग धार्मिक पूजा सामग्रीमध्ये देखील केला जातो. पूजा वेळी विविध व्रत, आरती, आणि पूजेसाठी वातींना स्थान दिले जाते.

      6. शांतता आणि ध्यान साधना:

    • वापर: ध्यान आणि साधना प्रक्रियेत रुईच्या वातींचा उपयोग दीप किंवा धूप म्हणून केला जातो. यामुळे वातावरणात शांती निर्माण होते आणि ध्यान प्रक्रियेला मदत होते. विशेषतः ध्यान साधकांच्या साधना स्थळात दिव्यांच्या माध्यमातून रुईच्या वातींनी वातावरण अधिक पवित्र आणि समर्पित बनवले जाते.
    • 7.गृहशांति आणि वास्तु पूजन:
      • वापर: घराच्या नवीन प्रवेशाच्या वेळी, गृहशांति किंवा वास्तु पूजन करताना रुईच्या वातींचा उपयोग दिव्याच्या स्वरूपात केला जातो. यामुळे घरात सकारात्मक ऊर्जा आणि शांती येते, तसेच नकारात्मक ऊर्जा दूर होते.
  1. धार्मिक व्रत आणि उपवास:
    • वापर: विशेष व्रत आणि उपवासांच्या दिवशी, जसे की करवा चौथ, नवरात्री, आणि अन्य धार्मिक उपवासांच्या दिवशी रुईच्या वाती दिव्यात लावल्या जातात. यामुळे व्रताच्या प्रक्रियेत अधिक श्रद्धा आणि आध्यात्मिकता जोडली जाते.
  2.  (तुळशी पूजा):
    • वापर: तुळशी पूजेच्या वेळी घराच्या आंगणात किंवा पूजास्थळी रुईच्या वातींनी दिवे लावले जातात. यामुळे तुळशीच्या पूजेचे महत्व आणि धार्मिक माहौल तयार होतो.
  3. साधूंच्या आश्रमात:
    • वापर: साधूंच्या आश्रमात किंवा संत-महात्म्यांच्या निवास स्थळावर रुईच्या वातींचा वापर भक्ती आणि ध्यान साधनेच्या पूजेत केला जातो. यामुळे साधूंच्या आश्रमात शुद्धता आणि भक्तीपूर्ण वातावरण निर्माण होते.
  4. सण-उत्सवांमध्ये:
    • वापर: विविध सणांमध्ये, जसे की गणेश चतुर्थी, होळी, वसंत पंचमी, इत्यादी सणांच्या दिवशी घरात रुईच्या वातींनी दिवे लावले जातात. यामुळे उत्सवाचे वातावरण अधिक आनंददायी आणि पवित्र बनते.
  5. आरोग्य व श्रद्धेची चिन्हे:
    • वापर: काही धार्मिक विधींमध्ये रुईच्या वातींचा वापर आपल्या आस्थेचे आणि आरोग्याचे प्रतीक म्हणून केला जातो. यामुळे मानसिक शांती आणि शारीरिक आरोग्याची कामना केली जाते.

रुईच्या वातींचा उपयोग विविध धार्मिक आणि सांस्कृतिक कृत्यांमध्ये अत्यंत महत्त्वपूर्ण मानला जातो कारण ते धार्मिक समर्पण, श्रद्धा, आणि सन्मान व्यक्त करण्याचे एक साधन आहे.[तुम्हाला माहीत आहेत का वातीचे विविध प्रकार कोणते व त्यांचा वापर !]

Table of Contents

वातींचे प्रकार.

🔹१) नंदादीप वात– किंवा समई वात तेलाच्या दिव्यासाठी- ही ५, ७, ९ पदरी असते शक्यतोवर ५ किंवा ७ पदरी असते. ही रोज पूजेच्या वेळेस लावतात.
🔹२) बेल वात– ह्या श्रावणात महिनाभर लावतात. एकाला जोडून एक अश्या ३ वाती करतात (४+४+३ पदरी) एकूण अकरा पदर. अशी वात काही जन रोज महिनाभर ११ वाती लावतात तर काही जन फक्त सोमवारी लावतात.
🔹३) शिवरात्र वात– महाशिवरात्रीला ११०० पदराची वात तुपात भिजवून लावतात.
🔹४) वैकुंठ वात– ३५० पदरी आपल्या हाताची वितभर( करंगळी ते अंगठा लांब करून मोजलेले अंतर) करायची ती वैकुठंचतुर्दशीला लावतात. एक पुस्तक किंवा वही मोजून मग त्यावर गुंडाळतात.
🔹५) त्रिपूर वात– तीन पदराच्या जोडून (३६५ +३६५) जोडवाती म्हणतात त्या त्रिपुरारी पौर्णिमेला लावतात.
🔹६) अधिक महिन्याची वात– ३३ पदरी ३३ वाती, ३३ फुलवाती तुपात भिजवून लावतात. कोणी महिनाभर लावतात कोणी एकदाच लावतात.
🔹७) कार्तिकी वात– एकादशी पासून कार्तिक पौर्णिमेपर्यंत ३ पदरी १०५ वाती लावतात.. कोणी पौर्णिमेलाच १०५ वाती लावतात.
🔹८) काड वाती-या प्रकरात तुळशीच्या कोरड्या काडीला कापूस गुंडाळून ती वात गणपतीला, होमहवन, पुरण आरती करतात.
🔹९) श्रावण वात– रोज महिनाभर ११ पदराच्या ११ वाती लावतात.
🔹१०) फुलवाती– ह्या निरंजनात रोज लावतो आरतीच्या वेळी.
🔹११) लक्ष्मी वात – ही वात शीघ्र लक्ष्मीप्राप्तीसाठी कुंकू लावलेली लाल रंगाची फुलवात, ह्या निरंजनात आरतीच्या वेळी लावली जाते .
🔹१२) कुबेर लक्ष्मी वात– शीघ्र लक्ष्मी लक्ष्मीप्राप्तीसाठी कुंकू लावलेल्या लाल फुलवाती सोबत एक लवंग शुद्ध तुपासोबत चांदीच्या निरंजनीत ठेवतात.
🔹१३) अनंतवात– ह्यामधे एक वशाची एक वात, दोन वशाच्या दोन वाती, तीन वशाच्या तीन, असे १०८ वशाच्या १०८ वाती करतात व तुपात भिजवून श्रीकृष्णाला ओवाळतात.
🔹१४) देह वात– देह वात ही आपल्या डोक्यावर टाळुपासून ते पायाच्या अंगठ्या पर्यंतची उंची मोजून घेऊन तेवढ्या लांबीची १०८ किंवा ३६५ पदरी अशी वात करतात व ती तेलात भिजवून ज्याच्या मापाची केलीय त्या व्यक्तीने लावायची असते.ही सर्वात शेवटची वात असते . त्यांनंतर ती व्यक्ति वात करत नाही अशी प्रथा काही ठिकाणी असते .
🔹१५) ब्रम्हांड वात- आपण आपल्या कपाळावर जेथे कुंकू लावतो त्या जागेपासून पुर्ण डोक्याला फेर घेऊन ते मोजून तेवढ्या लांबीची २५० पदरी वात बनवतात आणि ज्याच्या मापाची आहे त्यांच्या हातून तीळ तेलात भिजवून लावतात.
🔹१६) काकडा– काळ्या कपड्याचे बारीक तुकडे करून त्याच्या वाती करून काकड आरतीला लावायच्या, दृष्ट काढणे किंवा नजर उतरणे यासाठीही या वाटेचा उपयोग केला जातो.
🔹१७) दिवटीची वात -ही वात खंडोबाच्या नवरात्रात दिवट्या बुधल्यां साठी ही वात तयार केली जाते.
🔹१८) मशाल आणि टेंभे – ही वात जागरण आणि गोंधळ, या कार्यक्रमांसाठी मशाल आणि टेंभें यांच्या वाती तयार करतात.
🔹१९) कंदील वात– दिवाळीच्या वेळेस दीपमाळ, आकाश दिवे, काचेचे कंदील, शेगडी इत्यादींसाठी सुती धाग्यांच्या वीणीच्या जाड चपट्या सुतासारख्या वाती.
🔹२०) दारुगोळा वात– फटाके आणि तोफांच्या दारूगोळ्याच्या कामी येणारी ही वेगळ्या प्रकारची वात असते.

🔹२१) रथ सप्तमी– ला ७ पदरी.

🔹२२) कृष्णाला– ८ पदरी.

🔹२३) रामनवमीला– ९ पदरी.
🔹२४) दशावतारीवात– विष्णूला– १० पदरी.
🔹२५) शंकराला– ११ पदरी.
🔹२६) सूर्याला– १२ पदरी.
🔹२७) वैकुंठ चतुर्दशीला– १४ पदरी.

🔹२८) गणपतीला– २१ पदरी.

वरील वाती संपूर्ण वर्षभर करायचे असेल , तर नेम म्हणून तर त्या त्या दिवसापासून परत त्या दिवसापर्यंत व्रत करतात करणारे, जसे रथसप्तमी ते रथसप्तमी, गोकुळष्टमी ते गोकुळाष्टमी…

वरील सगळ्या वाती या काही तरी वसा काढूनच करतात, आणि जितकी पदरी पाहिजे तितके पदर गुंडाळायचे. या वाती करताना फक्त जोडवाती म्हणजे एकाला एक आशा दोन वाती जोडायच्या जोडवात करायच्या असतात .
३ पदरी असते ही वात… ३+३ पदर..
बेलवाती पण एकाला एक जोडून ३ वाती म्हणजे चार चार पदरच्या दोन आणि तीन पदरची एक अशी ४,४,३ पदरी असते ती बेलवात असते .[तुम्हाला माहीत आहेत का वातीचे विविध प्रकार कोणते व त्यांचा वापर !]

“हरीतालिका पूजन व्रत 2024: क्रमा-क्रमाने संपूर्ण विधी आणि मांडणी “

संस्कृत तसेच मराठी गणपती अथर्वशीर्ष व त्याचा विस्तारीत अर्थ | Ganapati Athrvashirsh Meaning

Ozar Vighneshwar | ओझर चा विघ्नेश्वर विनायक अष्टविनायक संपूर्ण माहिती व 2 कथा जाणून घ्या

Ranjangav Shri Mahaganapati रांजणगावचा श्री महागणपती ला त्रिपुरावरवी का म्हणतात 1 माहिती कथा इतिहास travel Guide

अष्टविनायक व्यतिरिक्त महाराष्ट्रातील २१ सुप्रसिद्ध गणेशस्थाने | 21 Famous Ganesh Temple

“हरीतालिका पूजन व्रत 2024: क्रमा-क्रमाने संपूर्ण विधी आणि मांडणी “

https://youtu.be/1WqTq9WRmQw https://youtu.be/1WqTq9WRmQw

Leave a Comment

EMAIL
Facebook