नक्षत्र मराठी माहिती :
मित्रांनो तुम्ही विविध नक्षत्राचे नावे ऐकले असतील जसे की रेवती नक्षत्र , रोहिणी नक्षत्र , भरणी नक्षत्र तर चल जाणून घेऊया हे नक्षत्र आहेत तरी काय ! आणि ते कसे तयार होतात …
नक्षत्राची निर्मिती माहिती : [नक्षत्र मराठी माहिती]
- शास्त्रीय हिंदू धर्मग्रंथामध्ये उदा . महाभारत , हरिवंश यामध्ये नक्षत्रांच्या निर्मितीचे श्रेय दक्ष राजाला दिले जाते .
- ब्रह्मांडामध्ये अगणित तारे ,ग्रह असतात या ताऱ्यांचा अभ्यास केल्यावर आपल्या ऋषीमुनीना या ताऱ्याचे समूह दिसले आणि याच ताऱ्याच्या समूहाला आपंन नक्षत्र असे म्हणतो .
- चंद्र पृथ्वीभोवती ज्या मार्गाने भ्रमण करतो त्या मार्गाला क्रांतिवृत्त असे म्हणतात .
- या क्रांतिवृत्ताचे २७ समान भाग केलेले आहेत आणि याच भागांना नक्षत्र असे म्हणतात . तर आकाश मंडल मध्ये २७ नक्षत्र आहेत आणि या २७ नक्षत्रांना १२ भागांमध्ये विभाजित केले गेले आहे ज्याला आपण १२ राशी म्हणतो .
- राशीचक्र म्हणजेच २७ नक्षत्राचे वर्तुळ आहे . भारतीय ज्योतिषशास्त्रामद्धे राशी ठरवण्यासाठी ब्रह्मांडाला ३६० अंशामद्धे विभाजन केले आहे .
- ३६० अंशला २७ ने भागले असता ३६० /२७ =१३.३३ म्हणजेच प्रत्येक नक्षत्र १३.३३ डिग्री एवढे क्षेत्र व्यापते .
- ज्योतिष शास्त्रामध्ये डिग्री म्हणजे = अंश , मिनिटाला = कला , सेकंदला = विकला म्हटले जाते .
- १३.३३ अंश = १३ अंश + .३३ म्हणजे १/३ .
- १ अंश = ६० मिनिटे असतात .
- १/३ अंश = ६० मिनिटे /३ = २० मिनिटे = मिनिटाला कला म्हटले जाते म्हणून = २० कला म्हणजेच प्रत्येक नक्षत्र १३.३३ अंश = १३ अंश २० कला , एवढे असते .
- राशी ३० अंश च्या असल्यामुळे काही नक्षत्रे दोन राशीमद्धे विभागले जातात . साधारणत : एक नक्षत्राचे चार भाग असून प्रत्येक भाग ३ अंश २० कलाचा असून त्या प्रत्येक भागाला चरण असे म्हणतात . म्हणजेच प्रत्येक नक्षत्रा मध्ये ४ चरण असतात . एकून २७ नक्षत्रे आहेत म्हणजेच २७ * ४ = १०८ चरण असतात . एक राशीत ९ चरण असतात . [नक्षत्र मराठी माहिती]
२७ नक्षत्र कोणते व त्यांचे नावे –
१] अश्विनी २] भरणी ३] कृतीका ४] रोहिणी ५] मृगशीर्ष ६] आर्द्रा ७] पुनर्वसु ८] पुष्य ९]अश्लेषा १०] मघा ११] पूर्व फाल्गुनी १२] उत्तरा फाल्गुनी
१३] हस्त १४] चित्रा १५] स्वाती १६] विशाखा १७] अनुराधा १८] जेष्टा १९] मूळ २०] पूर्वाषाढ २१] उत्तराषाढ २२] श्रवण २३] धनिष्ठा २४] शततारका
२५] पूर्वाभाद्रपदा २६] उत्तरभाद्रपदा २७ ] रेवती
तसेच तैतरिय संहितेत आणि अथर्ववेदात २८ नक्षत्रांचा उल्लेख आढळतो . त्यातील २८ व्या नक्षत्राचे नाव आहे ‘अभिजीत ‘ परंतु कालांतराने हे क्रांति वृत्तावरून बाजूला सरकले म्हणून आज केवळ २७ नक्षत्रे मानली जातात .
१. आश्विनी (Ashwini) :
संकेत: घोड्याची डोकं
देवता: अश्विनी कुमार
गुणधर्म: ऊर्जा, प्रगती, आणि आरोग्य
लक्षणे: हे नक्षत्र बरेचदा अत्यंत उर्जस्वित, नवा आरंभ करणारं आणि साहसी व्यक्तींसाठी लाभकारी मानले जाते.
२. भरणी (Bharani) :
संकेत: योनी
देवता: यमराज
गुणधर्म: कठोरता, नियंत्रण, आणि समर्पण
लक्षणे: ह्या नक्षत्रातील व्यक्तींसाठी जीवनातील अडचणींवर मात करणं आणि जबाबदारी स्वीकारणं महत्त्वाचं असतं.
३. कृतिका (Krittika):
संकेत: त्रिशूल
देवता: अग्नि देव
गुणधर्म: स्पष्टता, ताकद, आणि जलद क्रिया
लक्षणे: हे नक्षत्र स्पष्ट विचारसरणी आणि कार्यक्षमतेसाठी प्रसिद्ध आहे.
४. रोहिणी (Rohini):
संकेत: वृषभ
देवता: ब्रह्मा
गुणधर्म: सौंदर्य, समृद्धी, आणि सृजनशीलता
लक्षणे: हे नक्षत्र सौंदर्य, प्रजनन, आणि कलात्मक क्षमतेसाठी ओळखलं जातं.
५. मृगशीरा (Mrigashira):
संकेत: हिरणाचे मस्तक
देवता: चंद्र
गुणधर्म: अन्वेषण, बुद्धिमत्ता, आणि शोध
लक्षणे: ह्या नक्षत्राच्या व्यक्ती ज्ञानाची आणि नवीन गोष्टींची इच्छा असते.
६. आद्रा (Adra)
संकेत: तारा
देवता: रुद्र (शिव)
गुणधर्म: परिवर्तन, विनाश, आणि पुनर्निर्माण
लक्षणे: हे नक्षत्र अडचणींचा सामना करण्यासाठी आणि परिवर्तनासाठी ओळखलं जातं.
७. पूरवाषाढा (Punarvasu)
संकेत: धनुष्य
देवता: आदीती
गुणधर्म: पुनरुत्थान, सुख, आणि संरक्षण
लक्षणे: ह्या नक्षत्रातील व्यक्तींसाठी पुनरुज्जीवन आणि सुखद जीवनाचा अनुभव असतो.
८. पूर्वभाद्रपद (Purva Bhadrapada)
संकेत: दोन तरूण
देवता: अघोरेश्वरी
गुणधर्म: तत्त्वज्ञान, अध्यात्म, आणि समर्पण
लक्षणे: हे नक्षत्र अध्यात्मिक साधना आणि गहन विचारसरणीसाठी उपयुक्त आहे.
९. उत्तरभाद्रपद (Uttara Bhadrapada):
संकेत: तळमिठा
देवता: अहिर भुजंग
गुणधर्म: शांति, समर्पण, आणि सत्य
लक्षणे: ह्या नक्षत्रातील व्यक्ती शांतता आणि वैयक्तिक विकासाला महत्त्व देतात.
१०. रेवती (Revati)
संकेत: माशाचे डोकं
देवता: पुष्पदंत
गुणधर्म: समृद्धी, सुरक्षा, आणि समर्थन
लक्षणे: हे नक्षत्र समृद्धी आणि संपूर्णता प्राप्त करण्यासाठी महत्वाचे मानले जाते.
नक्षत्रांचा उपयोग:
जन्मकुंडली: नक्षत्रे जन्मकुंडलीत महत्त्वाची भूमिका निभावतात. व्यक्तीच्या जन्माच्या वेळेस नक्षत्राचा स्थान त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वावर, भाग्यशाली गुणधर्मांवर आणि जीवनाच्या दिशा ठरवू शकतो.
प्रसंग आणि व्रत: नक्षत्रांनुसार वेगवेगळ्या धार्मिक व्रतांमध्ये आणि पूजा विधींत तिथी, वेळ, आणि महत्त्व ठरवले जाते.
विवाह आणि समारंभ: शुभ कार्यांसाठी नक्षत्रांची योग्य निवड केली जाते. हे कार्याच्या यशस्वीतेसाठी उपयुक्त ठरते.
नक्षत्रांची माहिती पारंपारिक व आधुनिक खगोलशास्त्रात महत्वाची आहे. ह्या माहितीचा उपयोग करून, आपण आपल्या जीवनात सकारात्मक बदल आणि प्रगती साधू शकता.
अष्टविनायक व्यतिरिक्त महाराष्ट्रातील २१ सुप्रसिद्ध गणेशस्थाने | 21 Famous Ganesh Temple
Ashta Chakra मानवी शरीरातील 8 शक्ति केंद्र | अष्ट चक्र कोणते
