Ramnavami Puja Vidhi रामनवमी संपूर्ण पूजा विधी :
आज राम नवमी आहे. यानिमित्ताने अयोध्येत दुपारी १२ वाजता रामललाचे सूर्य टिळक करण्यात येणार आहे. यादरम्यान अभिजीत मुहूर्त असेल.
श्रीराम जन्माच्या दिवशी पूजा तसेच उपवास करण्याची देखील परंपरा आहे. सुमारे अडीच तासांच्या पूजेसाठी एकच मुहूर्त आहे, जो सकाळी 11:05 ते दुपारी 1:35 पर्यंत असेल.
दैनिक भास्करला 1992 पासून रामललाचे मुख्य पुजारी असलेले सत्येंद्र दास आणि सध्याचे पुजारी पं. या पद्धतीनुसार तुम्ही घरी श्रीरामाची पूजा करू शकता.
सूर्य टिळकाच्या वेळी 9 शुभ योग, त्रेतायुगासारख्या 3 ग्रहांची स्थिती
दुपारी बारा वाजता रामललाचा सूर्य टिळक असेल, त्या वेळी केदार, गजकेसरी, पारिजात, अमला, शुभ, वाशी, सरल, कहल आणि रवियोग तयार होतील. या 9 प्रकारच्या शुभ योगांत रामा चे सूर्य टिळक असेल . वाल्मिकी रामायणात असे लिहिलेले आढळते की रामाच्या जन्म वेळी सूर्य व शुक्र त्यांच्या उच्च राशीत होता . चंद्र स्वतःच्या राशीत उपस्थित होता. यंदाही तेच घडत आहे. वाराणसीचे प्रा. रामनारायण द्विवेदी आणि पुरीचे डॉ. गणेश मिश्रा यांच्या मते, ताऱ्यांचा हा संयोग देशासाठी शुभ संकेत आहे .( Ramnavami Puja Vidhi रामनवमी संपूर्ण पूजा विधी)
रामनवमीला रामलला सोन्याने जडलेला पिवळा-गुलाबी रंगाचा पोशाख परिधान करतील
अयोध्येत 17 एप्रिल रोजी दुपारी 12 वाजता प्रभू रामललाच्या जयंती सोहळ्याला सुरुवात होणार असून तेथे सूर्य टिळकांची पूजा केली जाणार आहे. या दिवशी रामलला सोन्याचे दागिने आणि रत्न जडलेल्या पोशाखात अप्रतिम दर्शन देतील. तिचा रत्नजडित ड्रेस पिवळा आणि गुलाबी अशा दोन रंगात बनवला आहे. कपड्यांवर सोन्याचे धागे टाकून नक्षीकाम करण्यात आले आहे.( Ramnavami Puja Vidhi रामनवमी संपूर्ण पूजा विधी)
रामललाच्या कपाळावर रुबी बारीक करून चंदनाची पेस्ट लावावी.
रामललाला मुकुट, कानातले, हार, तिलक, बांगड्या आणि बांगड्या यांनी सजवले जाईल. म्हणजे रामललाच्या डोक्यापासून पायापर्यंत.
अयोध्या मंदिरात रामनवमीला 20 तास दर्शन होईल.
रामनवमीला 20 तास रामललाचे दर्शन होणार आहे. मंगला आरतीनंतर ब्रह्म मुहूर्तावर म्हणजेच पहाटे 3.30 ते 11 या वेळेत दर्शन घेतले जाईल. दर्शनादरम्यानच रामललाचा अभिषेक आणि अलंकार होणार आहे. रामनवमीच्या दिवशी मंदिर आणखी ५ तास उघडे राहणार आहे, मात्र पूजेसाठीच्या दर्शनादरम्यान २ ते ५ मिनिटे मंदिराचा पडदा पडणार आहे.
मंदिराचे पुजारी संतोष तिवारी सांगतात की 17 एप्रिल रोजी दुपारी ठीक 12 वाजता रामललाचा जन्म सोहळा होणार आहे.
यावेळी भगवानांना पिवळे रेशमी कपडे, 4 किलो वजनाचा सोन्याचा मुकुट आणि रत्नांनी जडलेले दागिने परिधान केले जाणार आहेत. ज्यामध्ये हिरे, पन्ना आणि माणिक जडवले जातील. राम, भरत, लक्ष्मण आणि शत्रुघ्न यांच्या छोटय़ा मूर्तींनाही सोन्याचे मुकुट घातले जाणार आहेत. दुपारी जयंतीपूर्वी रामललाचा पडदा सुमारे 20 मिनिटे बंद राहणार आहे.
अयोध्येत रामाच्या बालरूपाची पूजा केली जाते
अयोध्येतील रामजन्मभूमी मंदिर हे ते स्थान आहे जिथे त्यांची बालस्वरूपात पूजा केली जाते. म्हणूनच त्यांना रामलला म्हणतात. मुलांसारखे असल्याने त्यांची सेवा आणि लाड मुलांप्रमाणेच केले जातात.
सध्याच्या मूर्तीच्या आधी मंदिरात श्री रामाच्या बालस्वरूपाची छोटी मूर्ती बसवण्यात आली आहे. ज्याला छोटे रामलाला म्हणतात. तसेच लक्ष्मण व भरत आणि शत्रुघ्न यांच्याही मूर्ती आहेत. जेव्हा मंदिर बांधले गेले नाही तेव्हापासून त्यांची पूजा केली जात आहे.
रामललाला पहाटे ४ वाजता जाग येते. यावेळी पुजाऱ्याला कोणताही आवाज न करता, दरवाजाच्या चौकटीवर डोके टेकवून हळू हळू मंदिरात पोहोचावे लागते.कोणीही एथे दिवे लावू शकत नाही किंवा घंटा वाजवू शकत नाही. कोणताही आवाज न करता दिवा लावन्याची आणि आरती करण्याची पद्धत आहे .
याच्या नंतर यामध्ये चंदन तसेच कुमकुम आणि अत्तर मिसळून पेस्ट तयार केली जाते. रामललाला चांदीच्या ताटात ठेवले जाते. त्यांना तुळशीच्या काठीने दात स्वच्छ करून सरयू नदीच्या पाण्याने स्नान केले जाते.
यानंतर दिवसानुसार त्यांचे कपडे ठरवले जातात.
उदाहरणार्थ, रविवारी गुलाबी कपडे घातले जातात, सोमवारी पांढरे, मंगळवारी लाल, बुधवारी हिरवे, गुरुवारी पिवळे, शुक्रवारी मलई आणि शनिवारी निळे.
त्यांच्या शोभेच्या माळा आणि अत्तरही ऋतुमानानुसार बदलतात. गुलाबाचा परफ्यूम प्रत्येक ऋतूत जाणवतो. सध्या उन्हाळा असल्याने देवाला सुती कपडे घातले जात आहेत. जन्माच्या वेळी रामलला फक्त पिवळ्या रंगाचे कपडे घालतील.
श्रीराम जन्मसोहळा :
श्रीरामाचा जन्मसोहळा म्हणजेच रामनवमी, श्रीरामाचे चरित्र हे एक आदर्श पुरुषाचे चरित्र आहे. श्रीरामाने जो आदर्श आपल्या समोर ठेवला आहे त्याचे स्मरण या निमित्याने करून त्या गुणांचा अंगिकार करावा हा श्री रामनवमी साजरी करण्याचा उद्देश आहे.
रामनवमी हा उत्सव देशात विविध ठिकाणी मोठ्या धुमधडाक्याने साजरा होतो. कारण त्यांच्या जन्माने व जीवनाने संपूर्ण राष्ट्राला मार्गदर्शन लाभले आहे. कौंटूबिक, सामाजिक, नैतिक तसेच राजकीय मर्यादेत राहून पुरूष कसा उत्तम होऊ शकतो, हे मर्यादा पुरूषोत्तम श्रीरामाचे जीवन चरित्रावरून आपल्याला समजते.
श्रीरामातील देवत्व श्रीरामानेच निर्माण केले आहे. मानव उच्च ध्येय व आदर्श समोर ठेवून उन्नती साधू शकतो हे प्रभू श्रीरामाने स्वतःच्या जीवनाद्वारे दाखवून दिले आहे. आपल्या विचारातून, विकारात व व्यवहारात त्यांनी मर्यादा न सोडता कार्य केले म्हणून प्रभू श्रीरामाला “मर्यादा पुरूषोत्तम” असे म्हणतात.
प्रभू श्रीराम फक्त आदर्श पुरुषच नव्हते तर त एकवचनी, एकपत्नी, एक वाणी, एक बाणीही होते. त्यांच्यात निश्चय आणि त्यागी होता. साक्षात माता कैकयीच्या हट्टावरून पिता दशरथाने आज्ञा देताच, वनवासात जाण्यास सिद्ध होणारा राम केवढा पितृभक्त, त्यागी होता. वडिलांचे वचन खरे करण्याकरता हाती आलेल्या राज्याचा त्याग करून १४ वर्षे वनवास पत्कारणारा राम हा केवढा निश्चयी धैर्याचा महामेरू होता. प्रभू श्रीरामांत प्रचंड सात्विकता होती. वनवासातील श्रीरामाचे सोबती हनुमंत, बाली, सुग्रिव, जाबुंवत, जटायू, विभिषण, केवल या सर्वांचा श्रीरामाच्या सान्निध्याने, कृपादृष्टीने उद्धार झाला.
अहिल्येचा उद्धार करणारा, शबरीचे मनोरथ पूर्ण करणारा, इवल्याशा खारीच्या पाठीवरून प्रेमाने हात फिरवणारा प्रभू श्रीराम खरोखरच पृथ्वीतलावर अवतरलेला परब्रह्म होते. म्हणूनच श्रीरामांसारखे होण्याचा प्रयत्न करावा. त्यांच्या गुणांना आत्मसात करावे.
श्रीरामचंद्र हे सद्गुणांचा समय, त्यागाचे शिखर, दैवी संस्कृतीचे संरक्षक होते. सर्व दैवी गुणांनी युक्त होते. म्हणून ते आसुरी शक्तीचा नाश करू शकले. त्यांच्या या गुणांमुळे ते भारतीयांच्या हृदयात चिरंतन स्थान प्राप्त करू शकले.
श्रीरामाचे कौटुंबिक आदर्शही उच्चनीय आहे. त्यांचा स्वार्थ त्याग पराकोटीचा आहे. त्यामुळे क्लेश, भांडणे, झगडे शेकडो मैल दूर राहतात. माणसाचे हृदय परिवर्तन होते. त्यांचे मातृपितृप्रेम अवर्णनीय आहे. त्यांचे थोडे तरी अनुकरण आजच्या नव्या पिढीने केले पाहिजे. म्हणजे या देशात रामराज्य निर्माण झाल्याशिवाय राहणार नाही.
श्रीरामांचा अजून एक मोठा गुण रामायणात दिसून येतो; तो म्हणजे त्यांना लोभ नव्हता. रावणाला मारल्यानंतर लंकेचे राज्य त्यांनी स्वत:कडे न ठेवता विभिषणाला देऊन टाकले. बलीला मारून सुग्रिवाला राजा केले. कधिही त्यांचा मोह धरला नाही. श्रीरामांचे मित्रप्रेम, गुरूप्रेम, बंधूप्रेम, भक्तप्रेम, मातृपितृप्रेम, पत्नीप्रेम, देशप्रेम, प्रजाप्रेम हे सर्वच गुण घेण्यासारखे आहे. श्रीराम हे प्रजापालक, केवलाचे निष्काम प्रेम, उर्मिलेचा विश्वास, लक्ष्मणाचा निष्काम कर्मयोग, भरताचा आदर्श आणि हनुमंताचे सर्वस्व आहे.
भारत भूमी ही धन्य आहे, जिथे श्रीराम, श्रीकृष्णासारखे आदर्श जन्माला आले. परब्रह्माने साक्षात जीवनाचा, कर्मयोगाचा आदर्श घलून दिला. म्हणून या भूमीचे महत्व, श्रीरामाचा आदर्श आपण रामनवमीच्या निमित्ताने अभ्यासायचा असतो. त्यांचे चिंतन-मनन करून आचरणात आणायचा असतो. प्रभू श्रीराम हे मानव मात्राला प्रेरणा देणारे, सागरासारखे गंभीर, आकाशासारखे विशाल, हिमालया सारखे उदात्त होते. त्यांचे जीवन गुण आज संस्कृती टिकविण्यासाठी अत्यावश्यक झाले आहे. म्हणून चैत्र पाडव्या पासून रामनवमी दिवसापर्यंत रामनवरात्र साजरा करतात. दुपारी १२ वाजता रामरक्षा म्हणून, पाळणा म्हणून श्रीरामजन्म साजरा करतात. अशा या उत्साहामुळे श्रीरामाचे स्मरण होऊन त्यांची प्रतिमा जनमानसावर बिंबवली जाते.
krushnjanmbhumi history मंदिराचा इतिहास: तोडफोड आणि पुनरुज्जीवन
swami chritra saramrut seva: स्वामी समर्थ चरित्र सारामृत सेवेची संपूर्ण माहिती 5 मिनिटमध्ये
